Notre Dame, Sacre Coeur en andere kerken in Parijs

De Notre Dame. Tien tegen èèn dat die naam als eerste over de lippen komt als naar een kerk in Parijs gevraagd wordt. Gelukkig heeft Parijs veel meer mooie kerken.

De Notre Dame ziet er onder meer dankzij twee stompe torens imponerend uit. De ligging op het Ile de la Citè is natuurlijk prachtig. Aan de buitenkant vallen vooral de imponerende steunberen op, maar ook de groene beeldjes op de daken. De bouw begon in 1163 en nam bijna twee eeuwen in beslag. De kathedraal wordt beschouwd als èèn van de belangrijkste Gotische bouwwerken.

Het is de eerste kerk waar ik ooit gewaarschuwd werd voor zakkenrollers. Een deel van het publiek heeft kennelijk minder vrome bedoelingen. Dat blijkt ook in de kerk, zelfs als er niet gestolen wordt. Het overduidelijke verzoek tot stilte wordt door de massa's in de Notre Dame genegeerd.

Het interieur van de Notre Dame is trouwens (in mijn leken-ogen) niet zo heel bijzonder. Je ziet vooral dat het middenschip erg hoog is. Mooi is wel het houtsnijwerk in de koorbanken. Aan de achterzijde daarvan zijn kleurige beelden met taferelen uit het leven van Jezus te zien.

Wie belangstelling heeft voor een dergelijke kerk, komt wellicht meer aan zijn trekken bij de immense kerk van Saint-Eustache aan de Place du Jour. Die is in ongeveer dezelfde stijl gebouwd tussen 1532 en 1637. Sinds de sloop van Les Halles ligt deze aan een mooi plantsoen, waardoor het monumentale gebouw goed tot zijn recht komt.

Orgelliefhebbers mogen deze kerk niet missen. Rond een bestaande kast bouwde de Nederlandse orgelbouwer Van den Heuvel een imposant orgel met liefst 8.000 pijpen en vijf klavieren. Mede dankzij de uitstekende akoestiek in het hoge Gotische bouwwerk is dit orgel volgens kenners een lust voor het oor.

Op een steenworp afstand van de Notre Dame, aan de Rue des Prètres, staat de kerk van Saint-Sèverin. Verscholen tussen het rumoer van de uitgaansbuurt van het Quartier Latin, is het een mengelmoes van Romaanse en Gotische bouwkunst.

Wie eens een keer een totaal andere kerk wil zien, neemt een kijkje op de top van de 'butte' (heuvel) Montmartre. De Sacre Coeur, nog maar een eeuw oud, werd daar opgetrokken in Romaans-Byzantijnse stijl. Met de bouw er van wilden gelovigen boete doen voor alle zonden, die begaan waren tijdens de commune van 1870. Parijs kende in dat jaar korte tijd een 'systeem' van pure anarchie. Anarchisten, die maling hadden aan gezag, konden God en kerk natuurlijk niet accepteren.

In de Sacre Coeur is vooral de uitbundige wand- en plafondschildering indrukwekkend. Jezus strekt daar zijn armen uit, niet alleen over de nodige discipelen en heiligen, maar ook over een groot aantal negentiende-eeuws geklede burgers.

Wie hier komt, bekijkt natuurlijk niet alleen de kerk. Het terras voor de kerk biedt een magnifiek uitzicht over de stad Parijs. Vijftig meter verderop ligt het beroemde, intieme schildersplein Place du Tertre.

De kerk van Saint Pierre de Montmartre (2 Rue du Mont-Cenis) is een van de oudste van de Parijs en dateert uit de twaalfde eeuw.

Het Pantheon aan het gelijknamige plein is een neo-classistische kolos met indrukwekkende Korintische zuilen. Lodewijk de Vijftiende liet het Pantheon tussen 1757 en 1789 bouwen om zijn grootheid te benadrukken. Ook diende het bouwwerk vaker ter verering van mensen dan van God. Ten tijde van de revolutie diende het als tempel van de staat en ook nu is het gebouw in handen van de overheid. Het is dan ook een van de weinige kerken war entree voor betaald moet worden.

Pal naast het Pantheon staat de zestiende-eeuwse kerk van Saint-Etienne-du-Mont een beetje weggedrukt. Bijzonder is de in oorspronkelijke staat verkerende etage tussen middenschip en koor, waar ook nog gelovigen kunnen zitten.

De Madeleine, uiteraard aan het Place de la Madeleine, is nog zo'n Grieks aandoende tempel. Ook deze werd in opdracht van Lodewijk de Vijftiende gebouwd. Napoleon maakte er de tempel van de glorie van.

Iets jonger, maar eveneens voorzien van quasi-Griekse zuilen, is de kerk van Saint-Sulpice in Saint-Germain-des-Prés. Die is onder meer de moeite vanwege drie enorme muurschilderingen van de romantische schilder Eugene Delacroix. Orgelliefhebbers komen hier aan hun trekken tijdens de vele concerten op het bijna 150 jaar oude orgel, dat gebouwd werd door Cavaillé-Coll. Meer bijzondere kerken: Saint-Roche (296 rue St-Honoré): In opdracht van zonnekoning Lodewijk de Veertiende gebouwde kerk met voorgevel in Jezuïtische stijl. De kerk bezit talloze kunstwerken. In de kerk liggen onder meer Corneille en Diderot begraven.

Eglise des Invalides: Kerk bij het huidige oorlogsmuseum, dat door Lodewijk de Veertiende gebouwd werd als bejaardenhuis voor militairen. Daar hoorde uiteraard een kerk bij. De goudkleurige koepel moest de grandeur van de zonnekoning uitstralen.

Eglise St-Germain des-Prés (aan gelijknamig plein): Elfde-eeuwse kerk is de oudste van Parijs. Van de Romaanse torens is er nog maar eentje over. Daar werd in de negentiende eeuw een spits op gezet.

Le Val de Grâce (1 Place A. Laveran): Barok gebouw, ook al in opdracht van de zonnekoning, diende na de revolutie als ziekenhuis. Bezit veel beelden en rijk gedecoreerde koepel.

St-Germain l'Auxerrois (2 Place du Louvre). Deze kerk hoorde bij het Louvre, toen dat nog paleis was. Bouwers uit Romantiek, Gothiek en Renaissance hebben er, zo menen deskundigen, een verbazingwekkend harmonieus geheel van gemaakt.

Notre Dame - Power of God